Pokarm matki jest najlepszym i najbardziej wartościowym produktem dla niemowląt i małych dzieci. Karmienie piersią nie tylko dostarcza dzieciom wszystkich niezbędnych składników odżywczych, ale również zaspokaja ich potrzeby emocjonalne – bliskości z matką i poczucia bezpieczeństwa. Przychodzi jednak moment, w którym malucha trzeba od piersi odstawić. Jak to zrobić w miarę płynnie i bez negatywnych skutków dla mamy i dziecka?
Światowa Organizacja Zdrowia Zaleca, aby przez pierwszy 6 miesięcy życia niemowlęcia karmić je wyłącznie naturalnym pokarmem z piersi. Następnie można rozszerzać dietę dziecka i stopniowo wprowadzać nowe produkty, jednak podawanie mleka matki nadal jest zalecane do ukończenia przez dziecko drugiego roku życia. W wielu kulturach karmienie trwa jednak zdecydowanie dłużej i nie jest niczym dziwnym karmienie dzieci trzy, czteroletnich czy nawet starszych. Z drugiej strony – wiele jest sytuacji, w których mama musi nagle odstawić maluszka od piersi nawet wtedy, gdy chciałaby karmić jak najdłużej. Dotyczy to w szczególności tych mam, które szybko po urodzeniu dziecka wracają do pracy lub muszą nagle zacząć przyjmować silne leki, które uniemożliwiają karmienie niemowlęcia.
Odstawienie dziecka od piersi bywa skomplikowane i może powodować wiele negatywnych skutków dla malucha, szczególnie wtedy, jeśli zrobimy to nagle i bez przygotowania. Nie zapominajmy, że karmienie dziecka piersią to nie tylko zaopatrywanie go w pokarm. Dziecko jedzące z piersi zaspokaja również swoje potrzeby przywiązania, bliskość matki działa uspokajająco, jest idealnym środkiem kojącym dla maluszka, który jest zmęczony czy rozdrażniony, ułatwia również zasypianie i sprawia, że spokojny sen trwa zdecydowanie dłużej. Odstawienie od piersi może więc być dla dziecka sporym szokiem, nawet jeśli zapewnimy mu najlepszej jakości mieszankę mleka modyfikowanego.
Odstawienie dobrze zaplanowane
Jeśli zastanawiasz się, jak odstawić dziecko od karmienia piersią, przede wszystkim trzeba ten czas dobrze zaplanować. Niewskazane jest odstawianie dziecka z dnia na dzień, gdyż ma to negatywne skutki zarówno dla malucha, jak i dla jego mamy. Dziecko po nagłym odstawieniu może stać się drażliwe, marudne, odmawiać spożywania innego mleka, a także włączania dodatkowych pokarmów. Nagłe odstawienie od piersi w trakcie laktacji jest też szkodliwe i uciążliwe dla młodej mamy – piersi z dnia na dzień nie zaprzestają produkowania pokarmu, stają się więc coraz bardziej nabrzmiałe, bolesne i mogą pojawiać się w nich stany zapalne. Jeśli musimy odstawić maluszka od piersi, zróbmy to w miarę łagodnie i stopniowo.
Wprowadzanie nowych pokarmów
Pierwszym krokiem do odstawienia maluszka od piersi jest rozpoczęcie wprowadzania w wieku sześciu miesięcy nowych pokarmów, dzięki temu w sposób naturalny rozpoczyna się proces wyłączania karmienia naturalnego. Na początku wprowadza się jeden nowy posiłek, potem kolejne, dzięki czemu dziecko coraz rzadziej sięga po pierś, gdyż jest po prostu najedzone. Trzeba również pamiętać, że po pół roku życia w organizmie niemowląt wzrasta zapotrzebowanie na wiele składników odżywczych, których wraz z mlekiem matki nie otrzymują w wystarczającej ilości. Przedłużanie wyłącznie karmienia piersią nie jest więc wskazane także z perspektywy zdrowia i prawidłowego rozwoju niemowląt.
Aby powoli i stopniowo odstawić dziecko od piersi, a jednocześnie zapewnić mu maksymalna ilość tych składników odżywczych, które pobierane są wraz z mlekiem matki, dobrym rozwiązaniem może być odciąganie pokarmu za pomocą laktatorów. Na początku warto jeden posiłek w ciągu dnia zastąpić mlekiem nie prosto z piersi, ale z butelki. Dobrze jest również wprowadzić karmienie przez inną osobę niż mama, dzięki czemu maluch przyzwyczai się do nowej sytuacji, a jednocześnie będzie miał zapewnione pełnowartościowe mleko matki. Jeśli natomiast odstawienie od piersi wynika z tego, że mama ma coraz mniej pokarmu, warto przestawić maluszka na mleko modyfikowane. Taki proces też powinien zachodzić stopniowo – na początku jeden posiłek z butelki, potem coraz więcej. Dzięki temu odstawienie od piersi będzie procesem niejako naturalnym i nie będzie powodowało negatywnych konsekwencji.
Termin odstawienia to kwestia indywidualna
Jeśli mama nie wraca szybko do pracy i nie ma żadnych przyczyn zdrowotnych, aby zakończyć karmienie piersią, a przy tym laktacja przebiega prawidłowo i nie ma obaw, że pokarmu zabraknie, karmienie piersią można kontynuować do momentu, w którym zarówno mama, jak i dziecko będą gotowi do odstawienia. Wiele świeżo upieczonych mam kieruje się „dobrymi” radami innych kobiet w rodzinie, koleżanek czy tym, co wyczytają w internecie. Nie trzeba kończyć karmienia tylko dlatego, że inne mamy dawno już je zakończyły. Każdy kolejny tydzień czy miesiąc karmienia piersią pozwala na budowanie silnej i bezpiecznej więzi dziecka z matką. Warto więc poczekać na moment, w którym mama sama poczuje, że to dobry czas na zakończenie karmienia.